Święto Środka Jesieni (中秋节, Zhōngqiū Jié) to jedno z najpiękniejszych, najbardziej nastrojowych i symbolicznych świąt w kulturze chińskiej i w wielu krajach Azji Wschodniej. Obchodzone jest 15. dnia ósmego miesiąca księżycowego – w nocy, gdy księżyc świeci najpełniej i najjaśniej. W 2025 roku przypada ono 6 października.
Korzenie i historyczny kontekst
Początki Święta Środka Jesieni sięgają ponad 3000 lat wstecz. Pierwotnie było związane z agrarnymi rytuałami: składano ofiary i modlono się o dobre zbiory, dziękując Niebiosom i Ziemi. Z czasem znaczenie święta ewoluowało – stawało się okazją do świętowania jedności, refleksji i więzi rodzinnych.
W czasach dynastii Zhou i dynastii Tang święto było często celebrowane w pałacach cesarskich — cesarz organizował ceremonie, poetyckie wydarzenia i uczty przy pełni księżyca. Z czasem zwyczaje „z ludu” przenikały do kultury popularnej, rozszerzając się na całe społeczeństwo.
Legendy, symbole i znaczenia
Chang’e i królik jadeitowy
Najbardziej znaną legendą związaną z tym świętem jest opowieść o Chang’e (嫦娥), bogini księżyca. Zgodnie z mitem, Chang’e wypiła eliksir nieśmiertelności (z różnych wersji legendy) i wzniosła się na księżyc, gdzie od tamtej pory mieszka. Towarzyszy jej królik jadeitowy, który według wierzeń tłucze eliksir w swym moździerzu. W noc święta ludzie patrzą w księżyc, wyobrażając sobie Chang’e i króliczka, co dodaje magii i mistycyzmu celebrowaniu pełni.
Pełnia jako symbol jedności
Księżyc w pełni to symbol „pełności”, jedności i harmonii — w chińskiej estetyce pełnia oznacza, że coś jest kompletne, pełne. W tym kontekście używa się metafor wskazujących na rodzinne zjednoczenie: wszyscy patrzymy na ten sam księżyc, choć jesteśmy rozproszeni przestrzennie.
/https://chiny24.com/kultura-i-tradycja/o-swiecie-srodka-jesieni-%E4%B8%AD%E7%A7%8B%E8%8A%82
Ciastka księżycowe (moon cakes)
To jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli święta. Tradycyjne moon cakes są okrągłe, mają nadzienie z pasty z czerwonej fasoli, lotosu, czasem orzechów, a w środku często znajduje się żółtko z solonego jajka — symbol światła i płodności. Ciastka dzieli się z rodziną i przyjaciółmi, by przekazać życzenia pomyślności.
/https://herbatyzwietnamu.pl/festiwal-srodka-jesieni/
Lampiony i światło
Lampiony (papierowe, bambusowe, czasem w formie zwierząt lub symboli) pojawiają się wieczorami, szczególnie wśród dzieci, które je niosą. Wspólne parady lampionów, latające lampiony papierowe czy lampiony wodne dokładają uroku nocnym obchodom i atmosferze święta.
Jak obchodzi się Święto Środka Jesieni współcześnie?
Choć tradycje ciągle są żywe, współczesne obchody przyjmują różnorodne formy — niekiedy lokalne, artystyczne, miejskie — ale zawsze z akcentem na rodzinę, światło i księżyc.
Powrót do domu / rodzinne spotkania – dla wielu Chińczyków i przedstawicieli azjatyckiej diaspory to czas, by wrócić do rodzinnego domu, by spędzić ten wieczór wspólnie. To moment bliskości i rozmów przy świątecznym stole.
Świąteczne biesiady – na stołach obok moon cakes pojawiają się owoce (gruszki, winogrona, pomelo), dania sezonowe i potrawy symboliczne (np. całe ryby jako wyraz dostatku, kluski czy zupy).
Wydarzenia publiczne i festiwale – w wielu miastach organizuje się festiwale lampionów, pokazy świetlne, koncerty, pokazy sztucznych ogni. Czasem budynki lub słynne miejsca są iluminowane motywami księżyca lub legendy Chang’e.
Obserwacja księżyca i aktywności artystyczne – ludzie wychodzą do parków, na tarasy, by wspólnie patrzeć w niebo, recytować poezję, grać na instrumentach czy śpiewać pieśni związane z księżycem.
Współczesne interpretacje – pojawiają się nowe smaki moon cakes (matcha, czekolada, lody), nowoczesne lampiony LED, projekty artystyczne inspirowane tradycją, a także działania online i celebrowanie święta przez społeczności migrujące.
Znaczenie duchowe i kulturowe
Święto Środka Jesieni nie jest tylko festiwalem kulinarnym czy rozrywkowym — niesie głębokie znaczenia:
Refleksja i wdzięczność – czas zatrzymania się, podziękowania za plony, życie i relacje.
Harmonia – z naturą, rodziną, samym sobą. Symboliczne „pełni” księżyca przypomina o dążeniu do równowagi.
Tożsamość i ciągłość kulturowa – w kulturze chińskiej i poza nią święto łączy pokolenia, pielęgnuje pamięć o legendach i tradycjach.
Uniwersalność motywów – choć święto ma chińskie korzenie, rezonuje też w kulturach sąsiednich (Korea, Wietnam, Japonia) i wśród chińskiej diaspory na całym świecie.
Warto się tam wybrać w celach turystycznych, aby z bliska zobaczyć to nastrojowe i symboliczne święto. Wszelkie uroczystości związane z Księżycem, światłem i wspólnym celebrowaniem tworzą niezapomniany klimat!
A jeśli chcesz lepiej zrozumieć kulturę i legendy Chin, a także bez przeszkód podróżować po Azji, zapraszamy do Szkoły Języków Azjatyckich Molihua na naukę języka chińskiego!